ไตวายเรื้อรัง ไตวายเฉียบพลัน ต่างกันอย่างไร

โรคไตวาย แค่ฟังดูแล้วก็รู้สึกว่าน่ากลัวใช่ไหมละคะ เพราะโรคนี้เป็นภาวะที่ไตไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ส่งผลให้ร่างกายขับของเสียและน้ำส่วนเกินออกมาแบบผิดปกติ ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนหลายอย่าง ทั้งความดันโลหิตสูง อาการบวม และภาวะซีด หากไม่ได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม โรคไตสามารถพัฒนาเป็นภาวะเรื้อรังที่รุนแรง หรือเกิดขึ้นอย่างเฉียบพลันและเป็นอันตรายได้ทันที

การเข้าใจความแตกต่างระหว่าง ไตวายเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease) และ ไตวายเฉียบพลัน (Acute Kidney Injury) เป็นสิ่งสำคัญ เพราะการรักษาและการดูแลจะแตกต่างกันอย่างชัดเจน บทความนี้จะพาไปทำความรู้จักและแนะนำการดูแลผู้ป่วยโรคไตวายทั้ง 2 แบบกันค่ะ

ไตวายคืออะไร?

ไตวาย หมายถึง ภาวะที่ไตสูญเสียความสามารถในการกรองของเสียและปรับสมดุลน้ำและเกลือแร่ในร่างกายอย่างเหมาะสม อาการของไตวายอาจสังเกตได้จากบวมรอบดวงตา แขนขา และหน้าท้อง หรือในบางรายอาจมีอาการอ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย และคลื่นไส้

โรคไตวายแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก ๆ คือ

1. ไตวายเรื้อรัง (Chronic Kidney Disease – CKD)

ไตวายเรื้อรังคือภาวะที่ไตสูญเสียหน้าที่การทำงานอย่างช้า ๆ และต่อเนื่อง เป็นเวลาหลายเดือนหรือหลายปี ส่วนใหญ่ผู้ป่วยมักไม่รู้ตัวจนกว่าการทำงานของไตจะลดลงมาก

ระยะของไตวายเรื้อรังแบ่งออกเป็น 5 ระยะ ตามอัตราการกรองของไต (GFR) ตั้งแต่ระยะแรกที่ไม่มีอาการชัดเจน จนถึงระยะสุดท้ายที่จำเป็นต้องฟอกไตหรือปลูกถ่ายไต

สาเหตุของไตวายเรื้อรัง

• โรคเบาหวาน (Diabetes Mellitus) เป็นสาเหตุหลักของไตวายเรื้อรังในคนไทยและทั่วโลก ระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงอย่างต่อเนื่องจะทำให้เส้นเลือดฝอยในไตถูกทำลาย ส่งผลให้ไตกรองของเสียได้ลดลง เมื่อปล่อยไว้นานโดยไม่ควบคุมระดับน้ำตาลอย่างเหมาะสม ไตจะเสื่อมลงเรื่อย ๆ จนเข้าสู่ภาวะไตวาย

• ความดันโลหิตสูง (Hypertension) ความดันโลหิตที่สูงเป็นเวลานานทำให้หลอดเลือดในไตแข็งและตีบ ส่งผลให้เลือดไหลเวียนสู่ไตลดลง ไตจึงทำงานหนักขึ้นและเสื่อมเร็วขึ้น หากไม่ได้รับการควบคุมอย่างต่อเนื่อง ความดันโลหิตสูงจะเร่งให้เกิดภาวะไตวายเรื้อรังเร็วกว่าปกติ

• โรคไตอักเสบเรื้อรัง (Chronic Glomerulonephritis) เกิดจากการอักเสบของหน่วยกรองไต (glomeruli) ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากภูมิคุ้มกันผิดปกติ หรือการติดเชื้อบางชนิด เมื่อเกิดการอักเสบซ้ำ ๆ จะทำให้เนื้อไตถูกทำลาย จนสูญเสียความสามารถในการกรองของเสียและควบคุมสมดุลของน้ำและเกลือแร่

• ภาวะทางพันธุกรรมหรือความผิดปกติของไต  (Genetic or Structural Disorders) บางคนอาจมีโรคทางพันธุกรรม เช่น ถุงน้ำในไต (Polycystic Kidney Disease) หรือมีความผิดปกติของโครงสร้างไตตั้งแต่กำเนิด ภาวะเหล่านี้ทำให้การทำงานของไตลดลงตั้งแต่อายุน้อย และค่อย ๆ เสื่อมลงจนกลายเป็นไตวายเรื้อรังในที่สุด

---

 การรักษาและดูแลผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง

การดูแลผู้ป่วย ไตวายเรื้อรัง ต้องเน้นการควบคุมโรคประจำตัว เช่น เบาหวานและความดันโลหิต การปรับพฤติกรรมการกิน การออกกำลังกาย และการตรวจสุขภาพเป็นประจำ

สำหรับผู้ป่วยที่ไตเสื่อมขั้นรุนแรง จำเป็นต้องฟอกไตเพื่อขับของเสียและน้ำส่วนเกิน คลินิกเวชกรรมไตเทียมพัทยา เราให้บริการฟอกไตด้วยมาตรฐานความปลอดภัยสูง มีทีมแพทย์และพยาบาลผู้เชี่ยวชาญคอยดูแลผู้ป่วยไตวายเรื้อรังอย่างใกล้ชิด หากคุณกำลังอยู่ในภาวะที่ต้องการฟอกไต หรือ กำลังมองหาศูนย์ฟอกไตในพัทยาที่ได้มาตรฐาน สามารถปรึกษาเพื่อรับการฟอกไตกับเราได้ที่นี่ คลิกเลย

อาการที่ควรระวัง

• ปัสสาวะบ่อยในเวลากลางคืน

• อาการบวมที่มือ ขา และรอบดวงตา

• ความดันโลหิตสูง

• อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย

---

2.ไตวายเฉียบพลัน (Acute Kidney Injury – AKI)

ไตวายเฉียบพลันคือภาวะไตทำงานลดลงอย่างรวดเร็ว ภายในไม่กี่ชั่วโมงถึงไม่กี่วัน อาจเกิดจากการขาดน้ำ การติดเชื้อ หรือผลข้างเคียงจากยา

สาเหตุของไตวายเฉียบพลัน

• ภาวะขาดเลือดหรือช็อก

• การติดเชื้อรุนแรง

• ยาและสารพิษ ที่มีผลต่อไต

• การอุดตันของทางเดินปัสสาวะ เช่น นิ่ว

อาการของไตวายเฉียบพลัน

• ปัสสาวะลดลงหรือหยุดปัสสาวะ

• บวมตามร่างกาย

• คลื่นไส้ อาเจียน

• ความดันโลหิตสูงหรือผิดปกติ

การรักษาและดูแลผู้ป่วยไตวายเฉียบพลัน

การดูแลผู้ป่วย ไตวายเฉียบพลัน ต้องเน้นการรักษาอย่างเร่งด่วน เพื่อฟื้นฟูการทำงานของไตและป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น แพทย์จะเริ่มจากการหาสาเหตุ เช่น การขาดน้ำ การติดเชื้อ หรือการใช้ยาที่มีผลต่อไต จากนั้นจึงให้การรักษาอย่างเหมาะสม เช่น การให้สารน้ำทางหลอดเลือด การปรับยาที่ใช้อยู่ หรือรักษาการติดเชื้อร่วมด้วย

ในบางกรณีที่ไตหยุดทำงานชั่วคราว ผู้ป่วยอาจต้องได้รับการฟอกไตชั่วคราว เพื่อช่วยขับของเสียและควบคุมสมดุลของเกลือแร่ จนกว่าไตจะฟื้นกลับมาทำงานได้ตามปกติ

สรุป

การเข้าใจความแตกต่างระหว่าง ไตวายเรื้อรัง และ ไตวายเฉียบพลัน ช่วยให้สามารถสังเกตอาการและเลือกวิธีการดูแลรักษาที่เหมาะสมได้ทันเวลา ไตวายเรื้อรังมักพัฒนาช้าและต้องฟอกไตหรือปลูกถ่ายไตในระยะสุดท้าย ส่วนไตวายเฉียบพลันเกิดขึ้นเร็วและอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตหากไม่ได้รับการรักษา

หากคุณหรือคนใกล้ชิดมีอาการเสี่ยงต่อ ไตวาย อย่าลังเลที่จะปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ หรือสามารถปรึกษาที่ คลินิกเวชกรรมไตเทียมพัทยา เราให้บริการฟอกไตสำหรับผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง ด้วยบริการฟอกเลือดจากเครื่องไตเทียมที่ได้มาตรฐาน"สมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย" สถานที่สะอาด สะดวก สบาย เหมือนได้ฟอกไตอยู่ที่บ้าน ดูแลใกล้ชิดด้วยทีมแพทย์และพยาบาลผู้เชี่ยวชาญเพื่อให้ผู้ป่วยโรคไตได้รู้สึกผ่อนคลาย ได้รับการดูรักษาและบริการที่ได้มาตรฐานสากล

ขอขอบคุณข้อมูลจาก BANGKOK HOSPITAL Chanthaburi

ปรึกษาเราได้ที่นี่